ΗΡΩΕΣ ΣΤΗ ΣΚΙΑ ΤΟΥ ΓΟΡΓΟΠΟΤΑΜΟΥ / Το σαμποτάζ στους κινητήρες των γερμανικών αεροπλάνων στο εργοστάσιο του Μαλτσινιώτη

6 Φεβρουαρίου 1943

Η ανατίναξη της Γέφυρας του Γοργοποτάμου που πραγματοποιήθηκε στις 25 προς 26 Νοεμβρίου του 1942 με την κοινή δράση του ΕΛΑΣ και του ΕΔΕΣ, σε συνεργασία με Βρετανική Αποστολή υπό το Συνταγματάρχη Έντυ Μάγιερς, καθιερώθηκε ως η κορυφαία πράξη της ελληνικής αντίστασης εναντίον των δυνάμεων του Άξονα και επελέγη να σηματοδοτήσει ολόκληρη την Αντίσταση του ελληνικού λαού, εξαιτίας του ενωτικού χαρακτήρα της, αφού ήταν η πρώτη και τελευταία φορά που οι αντιστασιακές δυνάμεις στη χώρα έδρασαν από κοινού ενάντια στον ξένο κατακτητή.

Από στρατηγική άποψη όμως, ως προς την εξέλιξη των επιχειρήσεων στο μέτωπο της Β. Αφρικής, η ανατίναξη της γέφυρας που την κατέστησε μη αξιοποιήσιμη για έξι τουλάχιστον βδομάδες, δεν έπαιξε το σημαντικό ρόλο που προσδοκούσε το Συμμαχικό Στρατηγείο Καΐρου όταν σχεδίασε την επιχείρηση Χάρλιγκ (Operation Harling), καθώς η δεύτερη μάχη του Ελ Αλαμέιν (που πραγματοποιήθηκε μεταξύ 23 Οκτωβρίου και 5 Νοεμβρίου 1942) είχε ήδη λάβει χώρα, και η τύχη των στρατιωτικών επιχειρήσεων στην Αφρική είχε πια καθοριστεί. Ο στόχος της ήταν κυρίως ψυχολογικός, με συμβολική σημασία, γιατί ήταν το πρώτο σπουδαίο σαμποτάζ στον ευρωπαϊκό χώρο, η γνωστοποίηση του οποίου τόνωσε ιδιαίτερα το ηθικό των συμμαχικών λαών.

Κατ΄ ακολουθίαν η πλέον σημαντική πράξη Αντίστασης, που Θεωρείται ως το μεγαλύτερο σαμποτάζ (sabotage) του Β' Παγκοσμίου Πολέμου και παραδόξως παραμένει σχεδόν άγνωστο, ήταν η συστηματική αχρήστευση των κινητήρων των Γερμανικών αεροσκαφών στο εργοστάσιο του Ελληνικού Πυριτιδοποιείου & Καλυκοποιείου ΕΠΚ (πρώην Μαλτσινιώτη, μετέπειτα ΠΥΡΚΑΛ) στον Υμηττό, στις ανατολικές συνοικίες της Αθήνας.

ΤΟ ΕΡΓΟΣΤΑΣΙΟ «ΜΑΛΤΣΙΝΙΩΤΗ»: 

(στοιχεία από το Αναμνηστικόν Λεύκωμα της Εκατονταετηρίδος της Α.Ε. ΕΠΚ 1874-1974)

Οι αδελφοί (Γεώργιος, Δημήτριος και Παναγιώτης) Μαλτσινιώτη ξεκίνησαν το 1887 ιδρύοντας στο Μοναστηράκι της Αθήνας κατάστημα πωλήσεως όπλων και φυσιγγίων.

Το επόμενο έτος, λόγω της Επανάστασης στην Κρήτη και της ανάγκης προμήθειας πυρομαχικών στους επαναστατημένους Κρητικούς, απεφάσισαν να ιδρύσουν Εργοστάσιο κατασκευής φυσιγγίων στο Ψυχικό με την επωνυμία «Αδελφοί Μαλτσινιώτη Ο.Ε.». 

Το έτος 1890 λόγω της αύξησης της παραγωγής αναγκάστηκαν να αγοράσουν έκταση 10 στρεμμάτων στη θέση ΚΟΠΑΝΑ, στον σημερινό Δήμο Δάφνης-Υμηττού (εκεί όπου εξακολουθεί να βρίσκεται το συγκρότημα των εργοστασίων των ΕΑΣ) ιδρύοντας νέο εργοστάσιο το οποίο άρχισε να λειτουργεί το 1891.

Το 1900 απασχολούν ήδη διακόσιους εργαζόμενους.

Στις 15 Σεπτεμβρίου 1908 πραγματοποιήθηκε συγχώνευση με την ανταγωνίστρια εταιρεία του Πυριτιδοποιείου (που είχε ιδρυθεί το 1874 από τον Κων/νο Μωραϊτίνη) και έτσι δημιουργήθηκε η Εταιρεία (Ελληνικού) Πυριτιδοποιείου και Καλυκοποιείου, με τα αρχικά ΕΕΠΚ ή ΕΠΚ.

Στη νέα εταιρεία οι αδελφοί ανέλαβαν την τεχνική διεύθυνση και διαχείριση, αλλά και την προεδρία του διοικητικού συμβουλίου. Μετά τον θάνατο του Παναγιώτη Μαλτσινιώτη (1918) οι άλλοι δυο αδελφοί θα αποσυρθούν από την ενεργό διεύθυνση.

Το έτος 1934 η εταιρεία περιήλθε υπό τον έλεγχο του Μικρασιάτη βιομηχάνου Μποδοσάκη-Αθανασιάδη.

Η ημέρα αναλήψεως του ελέγχου εκ μέρους του, αποτελεί σταθμό και πραγματική αφετηρία ενός πλήρους ανακαινιστικού και δημιουργικού προγράμματος.

Οι εξαγωγές της Εταιρείας, κατά τα έτη 1936 μέχρι 1940, στην Ισπανία, Τουρκία, Ρουμανία και Μεγάλη Βρετανία ανήλθαν σε αξία τα 8 εκατομμύρια λίρες Αγγλίας της εποχής εκείνης (Αναφορά του Διοικητού της Τραπέζης της Ελλάδος Εμμανουήλ Τσουδερού).

Κατά τη διάρκεια του πολέμου εναντίον του Άξονος στα εργοστάσια της εταιρείας εργάζονταν νυχθημερόν 12000 εργάτες και υπάλληλοι, σε τρείς (3) φυλακές (βάρδιες).

Προτού καταληφθεί η χώρα, ο Μποδοσάκης απεφάσισε να αναχωρήσει για το εξωτερικό.

Πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου ανέλαβε για τα έτη 1941 έως 1944 ο Θεόδωρος Υψηλάντης και το 1944 ο Αυστριακός Walter Deter, προσωπικός φίλος του Μποδοσάκη.

Στα χρόνια της Κατοχής οι Γερμανικές αρχές είχαν καταλάβει και επιτάξει το εργοστάσιο του Υμηττού, όπου εγκατέστησαν τμήματα της Γερμανικής εταιρείας JUMO.

[Σημειώνουμε παρεμπιπτόντως ότι, τα αποθέματα πρώτων υλών και ετοίμων προϊόντων της Εταιρείας, των οποίων η αξία ανήρχετο συνολικώς σε 100 εκατ. δολλάρια της εποχής εκείνης, λαφυραγωγήθηκαν ολοκληρωτικώς και μεταφέρθηκαν στη Γερμανία και αλλού. Μεταπολεμικώς και μέχρι σήμερα δεν εισπράχθηκε καμία αποζημίωση για τα ανωτέρω.]

Υπήρχε μεγάλη απασχόληση Ελλήνων εργατών (στην πλειονότητά τους Βυρωνιώτες), που επιτελούσαν, υπό την επίβλεψη Γερμανών ειδικών και τεχνικών, την επισκευή και την συντήρηση των κινητήρων των βομβαρδιστικών αεροσκαφών καθέτου εφορμήσεως της Luftwaffe, των Junkers Ju-87 Stuka (Στούκας), ειδικά την περίοδο των επιχειρήσεων του Γερμανού Στρατάρχη Ρόμελ στην Αφρική. Οι εργάτες πληρώνονταν με ένα μεροκάματο, συσσίτιο και μισή γερμανική κουραμάνα (μαύρο ψωμί από σίκαλη).

ΤΟ ΣΑΜΠΟΤΑΖ

Η απόφαση για σαμποτάζ ελήφθη από την SOE (Special Operations Executive-Επιχειρήσεις Ειδικών Αποστολών) μια ειδική μυστική παραστρατιωτική υπηρεσία που οργανώθηκε από την Μεγάλη Βρετανία και έδρασε κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου στις κατεχόμενες Χώρες από τους Γερμανούς, με κύριους ρόλους την κατασκοπεία, την αναγνώριση εχθρικών θέσεων, καταδρομές και επιχειρήσεις ανορθόδοξου πολέμου-δολιοφθορές.

Η αποστολή ανατέθηκε στον ΡωσοΠολωνό Γιέρζυ Σαϊνόβιτς Ιβάνωφ (Jerzy Iwanow Szajnowitz).

(Βλέπε στην ιστοσελίδα μας, στην ετικέτα Ιστορικά, το άρθρο: «Γεώργιος Σαϊνόβιτς-Ιβάνωφ: Ο υπ’ αριθμόν 1 σαμποτέρ του Β΄ Παγκοσμίου πολέμου»)

https://vironasipolimas.blogspot.com/2017/02/1.html

Υπάρχει η εκδοχή - στα όρια του μύθου - που λέει ότι ο  Γιέρζυ Ιβάνωφ σύχναζε στο καφενείο-ουζερί του Μπελιμπασάκη, που βρισκόταν πολύ κοντά στο εργοστάσιο του “Μαλτσινιώτη”. Εκεί αυτοσυστηνόταν ως Αρμένιος, εμφανιζόταν ρακένδυτος, με μπλε γυαλιά, παριστάνοντας τον κουτσό, άνθρωπος με κλονισμένη υγεία που προκαλούσε οίκτο και με τον τρόπο αυτό προσέγγισε και στρατολόγησε τους αγωνιστές, πείθοντάς τους και δίνοντας οδηγίες για τον τρόπο της δολιοφθοράς.

Επειδή ένα τέτοιο εγχείρημα θα εγκυμονούσε κινδύνους, η εκδοχή αυτή φαντάζει μάλλον απίθανη. Για λόγους ασφάλειας και εχεμύθειας η προσέγγιση των εργαζομένων έγινε σε συνεργασία με τις υπάρχουσες αντιστασιακές οργανώσεις.

Ο Γιέρζυ Ιβάνωφ είχε στενή συνεργασία με τον Υποπλοίαρχο του Πολεμικού (ή Βασιλικού, όπως ονομαζόταν την περίοδο εκείνη) Ναυτικού Ιωάννη Κοντόπουλο και τον Αρχικελευστή επίσης του Π. Ναυτικού Βασίλειο Μαλλιόπουλο, καθώς και με την οργάνωση της Ο.Α.Γ (Οργάνωση Αντίστασης /εμφανίζεται και ως Ανάστασης ή και Αναγέννησης/ Γένους) της οποίας σκοπός ήταν η συλλογή και μετάδοση πληροφοριών προς το Συμμαχικό Στρατηγείο και η πραγματοποίηση δολιοφθορών. 

Είχε ιδρυθεί το 1941 και ιδρυτικά της μέλη ήταν ο Ιωάννης Μπομποτίνος, ο Δημήτρης Γιαννάτος και ο Κώστας Γιαννάτος.

Ανεπιβεβαίωτες παραμένουν οι «από δω κι από κει» γραπτές αναφορές ότι, ο Ιβάνωφ μαζί με τον Δημήτρη Περρίκο και τον Αντώνη Μυτιληναίο, μέλη της οργάνωσης ΠΕΑΝ (βλέπε παραπομπές), κατάφεραν να πείσουν τους υπαλλήλους του εργοστασίου για τη δολιοφθορά. Δεν πρέπει να υπάρχει εμπλοκή των συγκεκριμένων αγωνιστών στο σαμποτάζ στου Μαλτσινιώτη.

Ο Νίκος Καραθάνος (1) σε συνέντευξή του που υπάρχει στον Β’ τόμο της εγκυκλοπαίδειας ‘’Ιστορία της Αντίστασης 1940-45’’ (Εκδόσεις Αυλός) αναφέρει:   

«Στου Μαλτσινιώτη οι σύντροφοί μας είχαν σκεφτεί να βάλουν σε πράξη μια μέθοδο σαμποτάζ: να καταστρέφουν τον κινητήρα, όταν το αεροπλάνο πετάξει για δοκιμή μ’ αυτόν τον κινητήρα και κάνει ελιγμό ή στροφή. Όλα τα αεροπλάνα κάνουν δοκιμή στροφής, ανάστροφης που λένε. Ρίχνανε λοιπόν μέσα στον κινητήρα μετά τον ποιοτικό έλεγχο και λίγο πριν την συναρμολόγηση παξιμάδια(*) (μεταλλικό εξάρτημα που βιδώνει γύρω από μια βίδα). Τα παξιμάδια αυτά επειδή είναι βαριά, όταν λειτουργεί το αεροπλάνο σε ευθεία πλεύση βρίσκονται στο κάτω μέρος, στο κόρτερ, όταν όμως αναποδογυριζόταν το αεροπλάνο γύριζαν προς τα πάνω, τα άρπαζε ο στροφαλοφόρος, ο άξονας κι έτσι ο κινητήρας έσπαζε. Με αυτόν τον τρόπο έκαναν πολλά σαμποτάζ, κατέστρεψαν 65(**) κινητήρες με αποτέλεσμα να πέσουν πολλά εχθρικά αεροπλάνα και να χαθούν δεκάδες Γερμανοί αεροπόροι, αλλά τελικά τους ανακαλύψανε, τυχαία. Ένα αεροπλάνο δεν καταστράφηκε και οι Γερμανοί βρήκαν μέσα στον κινητήρα τα παξιμάδια που είχαν ρίξει οι δικοί μας».

σ.σ:

*Οι δικές μας ιστορικές μαρτυρίες μιλούν επίσης για μεταλλικά παξιμάδια από βίδες.

Υπάρχουν όμως αφηγήσεις που, αντί για τοποθέτηση παξιμαδιών, κάνουν λόγο σε εμφύσηση ρινισμάτων σιδήρου (γρέζια) στον κινητήρα (δείτε παρακάτω το ντοκιμαντέρ: "ΠΥΡΚΑΛ ΑΠΟ ΠΕΤΡΑ ΚΑΙ ΧΡΟΝΟ" από το αρχείο της ΕΡΤ). Είναι πολύ πιθανό να χρησιμοποιήθηκαν και οι δύο αυτοί τρόποι δολιοφθοράς.

**Ο ακριβής αριθμός των Γερμανικών αεροσκαφών που κατέπεσαν, Δεν είναι γνωστός. 

Ατεκμηρίωτες παραμένουν οι δημοσιεύσεις οι οποίες αναφέρουν ότι η δολιοφθορά προκάλεσε την πτώση 200 έως 400 ή 450 (ακόμα και 600) αεροσκαφών.

Μάλλον αυτές εντάσσονται στην τακτική όλων, να μεγιστοποιούν σε βαθμό προκλητικής υπερβολής τις απώλειες που προκαλούν στους εχθρούς.

Όταν οι Γερμανοί ανακάλυψαν τη δολιοφθορά (αποσυσκευάστηκε και λύθηκε μια παρτίδα ετοιμοπαράδοτων κινητήρων), ξεκίνησαν παρακολουθήσεις και ανακρίσεις σε όλο το τμήμα του μηχανουργείου, κάποιοι «μίλησαν», έδωσαν πληροφορίες και μερικά ονόματα, και έτσι σύντομα οι Γερμανοί προχώρησαν στη σύλληψη μιας ομάδας εργαζομένων.

Οι Βαρκάδος Αυρήλιος και Ιωαννίδης Βασίλειος συνελήφθησαν. Ο Ηλίας Αλεβιζάκης, όπως αναφέρεται, προτίμησε να παραδοθεί στις Γερμανικές Αρχές, παρά να φύγει και να συλλάβουν οι Γερμανοί τη μητέρα του και να μείνουν τα 5 αδέρφια του, μόνα στους δρόμους.

Στις 5 Φεβρουαρίου του 1943, με συνοπτικές διαδικασίες, μέσα στο χώρο του σημερινού Μηχανουργείου, στήθηκε στρατοδικείο μπροστά σε όλους τους εργαζόμενους, ακόμα και άλλων παρόμοιων εργοστασίων. Για παραδειγματισμό! Σκοπός η κατατρομοκράτησή τους.

Πρόεδρος ο στρατοδίκης Ράτκε. Συνήγορος υπεράσπισης υπήρξε ο Κύπριος Γερμανομαθής δικηγόρος Σάββας Λοϊζίδης(2).

«Ένα πρωινό, οι Γερμανοί σταματούν τη δουλειά σε όλα τα τμήματα και μας συγκεντρώνουν όλους μέσα σ’ ένα υπόστεγο, όπου είχαν στήσει ένα στρατοδικείο. Το υπόστεγο και η έδρα του δικαστηρίου ήταν ντυμένα με σβάστικες, ενώ πάνω από τα κεφάλια μας, γύρω-γύρω στα παράθυρα, είχαν στήσει πολυβόλα που μας σημάδευαν, με τους στρατιώτες να έχουν το χέρι τους στη σκανδάλη. Μετά από λίγο έφεραν τους κατηγορούμενους με χειροπέδες μπροστά στην έδρα. Υπήρχε και ένας διερμηνέας, ο οποίος μετάφραζε τα δρώμενα της δίκης. Μαθαίνουμε, λοιπόν, ότι οι τρεις κατηγορούμενοι έβαζαν σε κάποιο σημείο των κινητήρων των στούκας που επισκεύαζαν ένα παξιμάδι μεταλλικό, το οποίο, όταν το στούκας έκανε την κάθετη βουτιά του, έφευγε από τη θέση του και πήγαινε σε άλλο σημείο, με αποτέλεσμα το αεροπλάνο να μη μπορεί να σηκωθεί πια και να καρφώνεται στο έδαφος. Έτσι, είχαν χάσει στη Λιβύη αρκετά αεροπλάνα. Ψάξανε λοιπόν και βρήκανε που έγινε η επισκευή των κινητήρων τους και με παρακολούθηση εντόπισαν τους τρείς σαμποτέρ. Η ετυμηγορία ήταν θάνατος "δια τυφεκισμού". Στο τέλος, ο κατήγορος μας έβγαλε και ένα λόγο για το τι μας περίμενε εάν προσπαθούσαμε να μιμηθούμε "τα καθάρματα που νόμισαν ότι θα μπορούσαν να νικήσουν το κραταιό Γ’ Ράιχ". Η δίκη κατατρόμαξε όλο το προσωπικό»

[Μάνος Ιωαννίδης(3) από το βιβλίο «ΦΑΚΕΛΟΣ Νο 9745/Β- Στα χρόνια του Μεγάλου Αγώνα»]. 

Η απόφαση του Γερμανικού στρατοδικείου ανέφερε:

«Δι’ αποφάσεως του παρά τω Γερμανώ Στρατιωτικώ Διοικητή της Νοτίου Ελλάδος Στρατοδικείου, καταδικάστηκαν την 5ην Φεβρουαρίου 1943 εν συνεδριάσει διεξαχθείσης παρουσία ολόκληρου του προσωπικού ενός γερμανικού εργοστασίου εν Αθήναις, είς θάνατον, Έλληνες εργάται λόγω σαμποτάζ βαρείας μορφής επί αεροπορικών κινητήρων».

Ήταν 6 Φεβρουαρίου 1943, όταν την επόμενη ημέρα του στρατοδικείου, εκτελέσθηκαν (σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της Αρχιεπισκοπής)  οι καταδικασθέντες σε θάνατο πατριώτες:

ΑΛΕΒΙΖΑΚΗΣ ΗΛΙΑΣ, 19 ετών, από τον Νέο Κόσμο

ΒΑΡΚΑΔΟΣ ΑΥΡΗΛΙΟΣ, 26 ετών, από τον Βύρωνα (οδός Ηλιουπόλεως αρ. 20)

ΙΩΑΝΝΙΔΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ, 21 ή 23 ετών, από τον Υμηττό

Μνημείο Εθνικής Αντίστασης στο χώρο των ΕΑΣ (ΕΒΟ-ΠΥΡΚΑΛ) στον Δήμο Δάφνης-Υμηττού

Ως καταδικασθέντες και εκτελεσθέντες αναφέρονται επίσης οι:

Οικονομίδης Δημήτριος, 20 ετών

Παπαδάκης Δημήτριος (Πηγή: Παναγιώτης Μοσχολιός, τ. Γενικός Δ/ντής ΠΥΡΚΑΛ)

Κουτρουλάκης Μανώλης, 15 ετών (Αναφέρεται ως εκτελεσθείς στον Τόμο 3α, της έκδοσης της Κ.Ε του ΚΚΕ «Έπεσαν για τη ζωή», στη σελίδα 23).

 

Ο Ρούσσος Αποστόλης ηλικίας 15 ετών, δεν εκτελέσθηκε όπως αναφέρουν κάποια άρθρα. Καταδικάστηκε σε 15ετή ή 20ετή κάθειρξη. Απελευθερώθηκε τον επόμενο χρόνο κατόπιν παρεμβάσεως πλούσιας οικογένειας του τόπου που διατηρούσε καλές σχέσεις με τις Γερμανικές Αρχές -Πληροφορία και από το Αρχείο της ΕΡΤ με θέμα την ΠΥΡΚΑΛ (δείτε από το 10ο έως το 16ο λεπτό του ντοκιμαντέρ)  https://archive.ert.gr/26670/ Απεβίωσε πριν μερικά χρόνια.

Ο Βασίλης Μπαρτζιώτας, στο βιβλίο του «Η Εθνική Αντίσταση στην Αδούλωτη Αθήνα» (Σύγχρονη Εποχή – Αθήνα 1984) αναφέρει ότι ανάμεσα στους κατηγορούμενους ήταν και ο Χρήστος Ε. Κατσιγιάννης (1930-1999), ο μετέπειτα λογοτέχνης και ηθοποιός, ο οποίος συνελήφθη για συμμετοχή – ως τσιλιαδόρος – στη δολιοφθορά, γλύτωσε όμως το απόσπασμα λόγω ηλικίας. Βάσει του Γερμανικού Δικαίου Απαγορευόταν η εκτέλεση ανηλίκου. Ήταν τότε μόλις 13 ετών.

Τα ονόματα των «εφιαλτών» (καταδοτών) Δεν θα αναφερθούν στο άρθρο αυτό, το οποίο Αφιερώνεται σε όλους εκείνους τους στρατολογημένους και ειδικευμένους, αλλά και τους αυθόρμητους και ανειδίκευτους σαμποταριστές, τους ανώνυμους, οι οποίοι αγωνίστηκαν για την ελευθερία αψηφώντας τη ζωή τους.

Λείπουν, αλλά δεν πρέπει να λησμονηθούν!

Παραπομπές:
 

1. Νίκος Καραθάνος: (1905-2012) Μέλος και στέλεχος του Κ.Κ.Ε, αξιωματικός του Δ.Σ. Ήταν απόφοιτος της Σχολής Τεχνιτών Αεροπορίας και μετεκπαιδεύτηκε στην Ιταλία στις αεροναυτικές εφαρμογές. Θεωρείται από τους βασικούς οργανωτές και εκτελεστές του σαμποτάζ των οργάνων πλοήγησης των Γερμανικών αεροσκαφών Messerschmitt Bf 110 στο εργοστάσιο Φορντ, στο Φάληρο.

2. Σάββας Λοϊζίδης: (1903 - 11 Σεπτεμβρίου 1982) Υπήρξε Κύπριος αγωνιστής (Ανέπτυξε αντιστασιακή δράση κατά της βρετανικής κατοχής), δικηγόρος και πολιτικός, βουλευτής Αθηνών με το κόμμα της ΕΡΕ από το 1956 ως το 1958. Σπούδασε Νομικά στο Πανεπιστήμιο της Αθήνας και εν συνεχεία έκανε μεταπτυχιακές σπουδές στη Γερμανία. Διετέλεσε  Εθναρχικός Σύμβουλος Κύπρου.

3. Μάνος Ιωαννίδης: (1924-2014) Δικηγόρος, ιστορικός. Γεννήθηκε το 1924 στη Μυτιλήνη από γονείς πρόσφυγες που από το 1927 εγκαταστάθηκαν στην Αθήνα.

Φοίτησε σε Δημοτικό Σχολείο του Βύρωνα, στο 7ο  Γυμνάσιο Παγκρατίου και στη Νομική Σχολή της Αθήνας. Στην κατοχή οργανώθηκε στην ΕΠΟΝ του Βύρωνα. Το φθινόπωρο του 1942 εργάσθηκε στο ηλεκτρολογείο του Μαλτσινιώτη, όπου μαζί με τους Σταύρο Νίνο, Στέφανο Ψύλλα και άλλους πολλούς, όπως ο ίδιος αναφέρει, καθυστερούσαν τις επισκευές των καλωδίων στα ταμπλό των Γερμανικών αεροσκαφών. Στα διαλείμματα έκανε παρέα με τον Αυρήλιο Βαρκάδο.

2-3 μέρες μετά την εκτέλεση των αγωνιστών, έφυγε από το εργοστάσιο. 

4. Η Πανελλήνιος Ένωσις Αγωνιζομένων Νέων (ΠΕΑΝ) στις 20 Σεπτεμβρίου 1942 ανατίναξε, στην συμβολή των οδών Πατησίων  & Γλάδστωνος, την γερμανόφιλη – χιτλερική οργάνωση ΕΣΠΟ  που – πιθανώς- στρατολογούσε Έλληνες για λογαριασμό του πολυεθνικού τμήματος των Waffen SS.  Ήταν μια επίθεση που τα ρωσικά και βρετανικά μέσα ενημέρωσης είχαν χαρακτηρίσει ως την μεγαλύτερη πράξη αντίστασης στην κατεχόμενη Ευρώπη μέχρι εκείνη τη στιγμή.  

Ο Κων/νος Περρίκος συνελήφθη – κατόπιν προδοσίας – μαζί με άλλα 11 μέλη της οργάνωσης, καταδικάστηκε και εκτελέσθηκε στις 4 Φεβρουαρίου 1943.

----------------------------------------------------------------------

Ευχαριστώ τον πρώην Αρχηγό Γενικού Επιτελείου Ναυτικού (ΓΕΝ) και Διευθύνοντα Σύμβουλο των ΕΑΣ, Ναύαρχο ΠΝ κ. Κοσμά Χρηστίδη και τον τέως Γενικό Δ/ντή ΠΥΡΚΑΛ Οικονομολόγο κ. Παναγιώτη Ιωαν. Μοσχολιό για την πολύτιμη βοήθειά τους στο να γραφεί το συγκεκριμένο άρθρο.

Βούρτσης Νικόλαος (του Δημητρίου, στην μνήμη του οποίου αφιερώνω το άρθρο)
Δημότης Βύρωνα