Τις θέσεις της για την σχεδιαζόμενη ανάπλαση της πλατείας Φατσέα παρουσίασε χθες η ανεξάρτητη δημοτική παράταξη "Πρωτοβουλία Πολιτών Βύρωνα"
ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΗ ΑΝΑΠΛΑΣΗ ΤΗΣ ΠΛΑΤΕΙΑΣ ΦΑΤΣΕΑ
Βασικό συστατικό στοιχείο και καθρέφτης μιας πόλης αποτελεί ο δημόσιος χώρος. Από την περιήγηση σ’ αυτόν και το βαθμό που χρησιμοποιείται από τους πολίτες, αντιλαμβάνεται κανείς την κατάσταση που επικρατεί στην πόλη, τον πολιτισμό, τη δομή και τη λειτουργία της.
Στο Βύρωνα, οι πλατείες, τα άλση και γενικότερα οι κοινόχρηστοι χώροι είναι δυστυχώς, εδώ και χρόνια, εγκαταλελειμμένοι. Δεν καθαρίζονται με επιμέλεια και σε σταθερή βάση, δε συντηρούνται επαρκώς, ο φωτισμός είναι ελλιπής και το πράσινο αφρόντιστο.
Οι αρμόδιες δημοτικές υπηρεσίες
εξαντλούνται στα απολύτως αναγκαία: την αλλαγή σακούλας στους κάδους
απορριμμάτων, υποτυπώδες σκούπισμα και κλάδεμα, όταν και όποτε
προσλαμβάνονται λίγοι συμβασιούχοι ορισμένου χρόνου.
Στην κακή εικόνα προστίθεται η αλόγιστη παραχώρηση στις επιχειρήσεις εστίασης μεγάλων τμημάτων κοινοχρήστων χώρων για την ανάπτυξη τραπεζοκαθισμάτων. Κάποιες επιχειρήσεις δε έχουν επιδοθεί σε κάθε μορφής αυθαίρετη και κακόγουστη κατασκευή – εντός των δημόσιων παραχωρούμενων χώρων – κατά παράβαση του ισχύοντος κανονισμού παραχώρησης κοινοχρήστων χώρων του Δήμου Βύρωνα, της σχετικής νομοθεσίας και με την ανοχή (μέσω μη σύννομων αποφάσεων) της Επιτροπής Ποιότητας Ζωής του Δήμου Βύρωνα. Στην επιτροπή αυτή συμμετέχουν δημοτικοί σύμβουλοι της διοικούσας παράταξης, αλλά και
δημοτικοί σύμβουλοι άλλων παρατάξεων.
Πρόσφατα, η δημοτική αρχή προχώρησε σε ενημέρωση για επικείμενη ανάπλαση της πλατείας Φατσέα και παρουσίασε τη σχετική μελέτη. Πριν τοποθετηθούμε επί της προτάσεως της δημοτικής αρχής, είναι χρήσιμο να περιγραφεί η υφιστάμενη κατάσταση για την ενημέρωση όσων συμπολιτών μας δεν επισκέπτονται και δε γνωρίζουν τη συγκεκριμένη πλατεία.
Η πλατεία Φατσέα είναι μια όμορφη πλατεία. Η έκταση του χώρου που καταλαμβάνει ξεπερνάει τα 2,5 στρέμματα. Στο επικλινές έδαφος της και εντός ενός δικτύου πετρόκτιστων παρτεριών, φύονται θαμνοειδή και υψηλόκορμα δένδρα, ικανά να σκιάσουν σχεδόν το σύνολο της πλατείας και να δώσουν στον επισκέπτη τη δυνατότητα φυγής από το τσιμεντένιο περιβάλλον αλλά και μια ανάσα οξυγόνου στο γύρω πυκνοδομημένο οικιστικό περιβάλλον. Στο κέντρο της πλατείας υπάρχει ένα σιντριβάνι και παγκάκια για τους επισκέπτες.
Στις δύο πλευρές της πλατείας υπάρχουν επιχειρήσεις εστίασης, οι οποίες έχουν αναπτύξει σημαντικό αριθμό τραπεζοκαθισμάτων, όχι μόνο στον κοινόχρηστο ακάλυπτο χώρο των ιδιοκτησιών (πρασιές-προκήπια οικοπέδων) με αυθαίρετες, σταθερές κατασκευές αλλά και στον Δημόσιο Κοινόχρηστο Χώρο. Οι χώροι, τα παγκάκια και το συντριβάνι της πλατείας είναι ασυντήρητοι και βρώμικοι, ο φωτισμός ελλιπής, το πράσινο ατημέλητο και σε πολλά σημεία καταστραμμένο ενώ ο υπάρχων αστικός εξοπλισμός επικίνδυνος για τους χρήστες και ιδιαίτερα για τα παιδιά και τους συνδημότες μας της τρίτης ηλικίας.
Διαβάζοντας προσεκτικά την κατατεθείσα μελέτη, που εκπονήθηκε για λογαριασμό του Δήμου Βύρωνα από την εταιρία «ΑΝΑΠΛΑΣΗ Σύμβουλοι Μηχανικοί ΑΕ» και συγκεκριμένα την παράγραφο 2.1 αυτής, όπου περιγράφεται η υφιστάμενη κατάσταση στην πλατεία Φατσέα, προκύπτουν σαφέστατα ευθύνες για τον τρόπο με τον οποίο η δημοτική αρχή και οι υπηρεσίες του δήμου δεν έπραξαν απολύτως τίποτα ώστε η πλατεία Φατσέα να είναι μία πλατεία φιλική, προσβάσιμη, λειτουργική και να ανταποκρίνεται στις ανάγκες των περιοίκων και των επισκεπτών.
- Αλήθεια, ποιος ευθύνεται για την “άναρχη βλάστηση και την αίσθηση επικινδυνότητας τις βραδινές ώρες” (σελ. 6 Μελέτης), αν όχι η δημοτική αρχή που δεν κλαδεύει και δεν φροντίζει για τον επαρκή φωτισμό της πλατείας;
- Ποιος ευθύνεται για την «εικόνα εγκατάλειψης του υπάρχοντος αστικού εξοπλισμού επί της πλατείας» (σελ. 7 Μελέτης), αν όχι η δημοτική αρχή που έχει την ευθύνη της συντήρησης του αστικού εξοπλισμού;
- Ποιος ευθύνεται για την διαπίστωση πως «ο χώρος που απομένει κρίνεται ανεπαρκής για τις επιπλέον δραστηριότητες που θα μπορούσαν να φιλοξενηθούν επί της Πλατείας» (σελ. 7 Μελέτης), αν όχι η δημοτική αρχή που παραχωρεί ανεξέλεγκτα τον κοινόχρηστο χώρο για εμπορικές χρήσεις επιλέγοντας την αύξηση των ταμειακών εσόδων σε βάρος της ποιότητας ζωής των πολιτών;
- Ποιος ευθύνεται για τη «μη ύπαρξη οδηγού όδευσης τυφλών» (σελ. 9 Μελέτης), αν όχι η δημοτική αρχή που δεν έκανε μέχρι σήμερα την αναγκαία αυτή παρέμβαση;
- Ποιος ευθύνεται για τη «μη ελεγχόμενη επέκταση του χώρου του περιπτέρου επί της πλατείας» (σελ. 10 Μελέτης), αν όχι η δημοτική αρχή που έχει την αποκλειστική ευθύνη για τον έλεγχο;
Τα στοιχεία της μελέτης είναι αποκαλυπτικά των ευθυνών της δημοτικής αρχής όπως και των πραγματικών στόχων της επικείμενης ανάπλασης. Σύμφωνα με τον μελετητή, παρουσιάζεται «αδυναμία διασφάλισης επαρκούς οργανωμένου χώρου εκτόνωσης για τα παρακείμενα καταστήματα εστίασης» (!) καθώς «η ύπαρξη εκτεταμένων παρτεριών επί των δύο πεζόδρομων εκατέρωθεν της πλατείας, είναι ανασταλτικός παράγοντας τόσο για την κίνηση των πεζών όσο και για την εκτόνωση των τραπεζοκαθισμάτων των παρακείμενων χώρων εστίασης» (!). Ξεκινώντας από αυτές τις παραδοχές, η μελέτη καταλήγει ότι απαιτείται η προσαρμογή/ ανακατασκευή του κοινόχρηστου δημόσιου χώρου με τέτοιο τρόπο, ώστε να μετατραπεί κυρίως σε εμπορικό – ιδιωτικό, μέσω σταθερών, μόνιμων κατασκευών για την ανάπτυξη τραπεζοκαθισμάτων στον κοινόχρηστο χώρο. Δηλαδή, να μειωθεί το πράσινο, ώστε να επεκταθούν τα τραπεζοκαθίσματα!
Μεταξύ άλλων, στη μελέτη προβλέπονται:
-Η κοπή τουλάχιστον δεκαοκτώ (18) υψηλόκορμων δένδρων, προκειμένου στα παρτέρια που σήμερα φύονται να δημιουργηθούν εξέδρες (deck) για την ανάπτυξη τραπεζοκαθισμάτων.
-Η κατάργηση των υφιστάμενων πράσινων παρτεριών και η αντικατάστασή τους από βαρέως τύπου ξύλινες συνθετικές κατασκευές (deck), με στέγαστρα ύψους τριών και πλέον μέτρων, με σκοπό τη δημιουργία χώρων ανάπτυξης τραπεζοκαθισμάτων.
-Μείωση του κοινόχρηστου χώρου με δυνατότητα αναψυχής, περιπάτου και συνάθροισης από 1500 μ2 που είναι σήμερα, σε 500 μ2.
-Η εκτεταμένη χρήση μπετόν για την κατασκευή καθιστικών (κερκίδες), εσωτερικών και εξωτερικών τοιχίων, πλαισίων για την κατασκευή των στεγάστρων για τα τραπεζοκαθίσματα.
-Εκσκαφές για τη ταπείνωση της στάθμης του εδάφους στα επίπεδα που απαιτούνται για τις περιγραφόμενες κατασκευές.
-Αντικατάσταση του υφιστάμενου σιντριβανιού από πίδακες νερού.
-Αντικατάσταση των θέσεων στάθμευσης αυτοκινήτων επί της οδού Έρμου με θέσεις στάθμευσης ηλεκτρικών πατινιών. Ενώ μάλιστα, κατά την πρόσφατη μελέτη του Γενικού Πολεοδομικού Σχεδίου (Γ.Π.Σ.) του Δήμου Βύρωνα κρίνεται απαραίτητη και επιτακτική η ανάγκη χωροθέτησης χώρων στάθμευσης και ειδικότερα στις πλατείες και στα άλση, στη συγκεκριμένη πρόταση, όχι μόνο δεν μελετάται κάτι τέτοιο αλλά καταργούνται και οι υπάρχουσες θέσεις στάθμευσης επί της οδού Έρμου. Επίσης, δεν γίνεται καμία πρόβλεψη για τη στάθμευση μοτοποδηλάτων – μοτοσικλετών.
-Το κόστος της ανάπλασης (περίπου 550.000 ευρώ) είναι μη αναγκαίο σε σχέση με το αποτέλεσμα της επέμβασης.
-Η χωροθέτηση σταθερών κατασκευών (decks) για την εστίαση, όχι μόνο δεν λύνει το πρόβλημα των αυθαίρετων επεκτάσεων και κατασκευών από τις σχετικές επιχειρήσεις, αλλά δημιουργεί και θέματα αθέμιτου ανταγωνισμού μεταξύ των καταστημάτων εστίασης πέριξ της πλατείας, καθώς αυτές οι κατασκευές καλύπτουν μόνο τις πεζοδρομημένες πλευρές της πλατείας και όχι το σύνολο των καταστημάτων που έχουν πρόσωπο σε αυτή. Συγκεκριμένα αποκλείονται των μόνιμων κατασκευών τα καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος επί των οδών Έρμου και Τμώλου, με πρόσωπο επί της πλατείας ΦΑΤΣΕΑ. Αυτό αφορά και λοιπούς επιχειρηματίες εστίασης της πόλης μας, που σέβονται τον κανονισμό παραχώρησης των δημόσιων κοινόχρηστων χώρων με σύννομες κατασκευές και επεκτάσεις, καλούνται όμως να πληρώνουν τα ίδια δημοτικά τέλη κατάληψης κοινόχρηστων χώρων με αντίστοιχες επιχειρήσεις εστίασης που χρησιμοποιούν παρανόμως στεγασμένους και με σταθερές κατασκευές χώρους, με την ανοχή της Δημοτικής Αρχής.
-Σε όμορους και άλλους δήμους, πουθενά δεν έγιναν επεμβάσεις με παρόμοια λογική. Δηλαδή, με χωροθέτηση χώρων για την εστίαση με σταθερές, μόνιμες και υπερυψωμένες κατασκευές εντός του Δημόσιου Κοινόχρηστου Χώρου.
-Για την ομαλή και σύννομη ανάπτυξη των τραπεζοκαθισμάτων εστίασης το μόνο που χρειάζεται είναι η εφαρμογή του κανονισμού που έχει ψηφίσει το Δημοτικό συμβούλιο. Είναι προϊόν της ισχύουσας νομοθεσίας, καθορίζει με σαφήνεια και χωρίς παρερμηνείες το είδος των κατασκευών που επιτρέπονται εντός του παραχωρημένου δημόσιου χώρου, έτσι ώστε να εξασφαλίζεται η ελεύθερη ανάπτυξη όχι μόνο της οικονομικής δραστηριότητας, αλλά και της κοινωνικής ζωής, της ψυχαγωγικής εκτόνωσης σε ένα περιβάλλον τόσο σημαντικό για τον βεβαρημένο λόγω της πυκνής δόμησης οικιστικό χώρο της γειτονιάς μας.
Εικόνα 1 - Μακέτα της προτεινόμενης ανάπλασης της πλ. Φατσέα
Αν τελικά εγκριθεί η μελέτη και βρεθεί χρηματοδότηση, οι συνέπειες της δρομολογούμενης «ανάπλασης» θα είναι καταστροφικές. Η κοπή των δένδρων και οι νέες κατασκευές θα οδηγήσουν στην τσιμεντοποίηση της πλατείας, ενώ ταυτόχρονα θα μειωθεί ο κοινόχρηστος χώρος με την κατάργηση των παρτεριών και θα αυξηθούν ανάλογα οι χώροι εμπορικών χρήσεων.
Το αποτέλεσμα της ανάπλασης θα έχει θετικές συνέπειες για τους επιχειρηματίες και αρνητικές για το φυσικό περιβάλλον και τους κατοίκους που θα δουν την καθημερινότητά τους να υποβαθμίζεται περαιτέρω.
Η απόφαση της δημοτικής αρχής να προχωρήσει σε αυτόν το σχεδιασμό αποτελεί συνειδητή πολιτική επιλογή, προτάσσοντας την οικονομική ανάπτυξη σε βάρος της ποιότητας ζωής των πολιτών.
Είναι προφανές ότι η κατασκευή μόνιμων deck και η παραχώρησή τους προς χρήση σε επιχειρήσεις πλήττει καίρια τον δημόσιο χώρο και το δικαίωμα ελεύθερης πρόσβασης σε αυτόν, υπερβαίνοντας τα όρια της νομιμότητας. Η δημοτική αρχή με περισσή αλαζονεία, δυσανάλογη της αποδοχής της στην κοινωνία του Βύρωνα, δείχνει πως αγνοεί συνταγματικά δικαιώματα και τις αποφάσεις του ΣτΕ, χρησιμοποιώντας εργαλειακά την εκμετάλλευση του κοινόχρηστου χώρου και μάλιστα προκλητικά στο όνομα του οικονομικού οφέλους.
Αγνοεί επίσης τη γνώμη των κατοίκων, αφού η όποια διαβούλευση έγινε μόνο ως προσχηματική δύναται να χαρακτηριστεί. Η αλήθεια είναι πως δεν προηγήθηκε καμία ουσιαστική συζήτηση με τους κατοίκους της περιοχής για την δρομολογούμενη ανάπλαση.
Εικόνα 2 - Διαβούλευση της Δημοτικής Αρχής με κατοίκους της περιοχής
Ακόμα και η επίκληση της δημιουργίας ασφαλούς όδευσης για άτομα με μειωμένη όραση, μόνο ως ειρωνεία προς αυτά μπορεί να εκληφθεί, αφού ο Δήμος Βύρωνα δεν έχει πράξει απολύτως τίποτα για να ελευθερώσει τα πεζοδρόμια, να φτιάξει ράμπες, διαβάσεις πεζών, ώστε οι άνθρωποι με προβλήματα όρασης να κινούνται με ασφάλεια και να μην είναι αναγκασμένοι σε μόνιμη ταλαιπωρία θέτοντας μάλιστα σε κίνδυνο την ζωή τους χρησιμοποιώντας το οδόστρωμα. Σε κάποιες δε περιπτώσεις, παρόλο που υπάρχουν οδεύσεις για άτομα με μειωμένη όραση, η απρόσκοπτη χρήση τους εμποδίζεται από σταθερές αυθαίρετες κατασκευές και τραπεζοκαθίσματα, που παρανόμως και με την ανοχή της Δημοτικής αρχής καταλαμβάνουν Δημόσιο Κοινόχρηστο χώρο.
Η πλατεία Φατσέα δεν χρειάζεται εκατοντάδες χιλιάδες ευρώ για να γίνει λειτουργική. Δεν χρειάζεται ριζικές αναπλάσεις, βασισμένες σε εκθέσεις ιδεών. Η πλατεία Φατσέα χρειάζεται συντήρηση, χρειάζεται να περιποιηθεί το πράσινο και να κλαδευτούν τα δένδρα, να απομακρυνθεί το συντριβάνι γιατί δύσκολα καθαρίζεται. Χρειάζεται φωτισμό και καθαριότητα. Χρειάζεται να καταστεί προσβάσιμη και προσπελάσιμη σε άτομα με αναπηρία. Και σίγουρα χρειάζεται ουσιαστική διαβούλευση με τους κατοίκους της περιοχής, για το πως αντιλαμβάνονται τον κοινόχρηστο χώρο της πλατείας, τί βελτιώσεις επιθυμούν, ώστε να καλύπτονται οι ανάγκες τους και με ποιο τρόπο και με τι επεμβάσεις μπορεί ο Δημόσιος αυτός κοινόχρηστος χώρος να αναβαθμίσει την Ποιότητα Ζωής στην πόλη.
Εικόνα 3 - Τοπογραφικό Διάγραμμα της Πλατείας Φατσέα βάσει της σημερινής διαμόρφωσής της.
Στην Πρωτοβουλία Πολιτών Βύρωνα μας ενδιαφέρει ο δημόσιος χώρος της πόλης. Δεν είμαστε αντίθετοι στην εμπορική χρήση του δημόσιου χώρου όταν αυτή γίνεται λελογισμένα, καλαίσθητα και δεν αναιρεί τον κοινόχρηστο και δημόσιο χαρακτήρα του.
Η πρόταση ανάπλασης της πλατείας Φατσέα φαίνεται πως οδηγεί στη δημιουργία μιας πλατείας στην οποία θα επικρατούν κύρια εμπορικές χρήσεις και αρκετό τσιμέντο. Πιθανόν δε μία τέτοιου «τύπου» ανάπλαση να αποτελέσει και «πρόκριμα» για τη μελλοντική ανάπλαση και άλλων πλατειών της πόλης μας, οδηγώντας σε ακόμα μεγαλύτερη υποβάθμιση του δημόσιου χώρου και της ποιότητας ζωής στην πόλη μας. Σε μια ασφυκτικά δομημένη περιοχή όπως η δική μας, η διατήρηση και επέκταση των χώρων πρασίνου έχει ιδιαίτερη βαρύτητα και σημασία.
Είμαστε, συνεπώς, αντίθετοι με την προτεινόμενη «ανάπλαση» της πλατείας Φατσέα, όχι όμως σε πρωτοβουλίες και επεμβάσεις λειτουργικές για το περιβάλλον και τους χρήστες της. Προτεραιότητά μας είναι η προστασία και η αναβάθμιση του Δημόσιου Κοινόχρηστου Χώρου και του αστικού πρασίνου, που αποτελεί ζωτικής σημασίας στοιχείο για την πόλη μας. Έχοντας συνείδηση ότι το πράσινο που αναλογεί σε κάθε κάτοικο, αποτελεί ακατάρριπτο δείκτη των συνθηκών διαβίωσής του μέσα στην πόλη, δίνουμε καθημερινή μάχη όχι μόνο για τη διατήρησή του, αλλά και για την προστασία και την αύξησή του.
Οι αναπλάσεις, εκτός από αισθητικές αναβαθμίσεις, πρέπει να μεταμορφώνουν τις περιοχές σε πόλο πρασίνου, αναψυχής και ψυχαγωγίας. Αξιοποιούμε και φυτεύουμε τους χώρους πρασίνου (άλση και πλατείες) ιδιοκτησίας του Δήμου μας και δίνουμε καθημερινή μάχη για την προστασία τους. Δεν κόβουμε δέντρα αλλά φυτεύουμε νέα. Συντηρούμε και προστατεύουμε διαρκώς κάθε δημόσιο χώρο. Οι χώροι πρασίνου, οι πλατείες και τα άλση είναι ανεκτίμητος πλούτος για την πόλη μας, αναντικατάστατοι περιβαλλοντικοί πόροι, που προσφέρουν εξαιρετικά πολύτιμες υπηρεσίες, στην ποιότητα ζωής κάθε κατοίκου της γειτονιάς μας.
Βύρωνας, Νοέμβριος 2020
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου