Σάββατο 20 Ιουνίου 2020

Όσοι πονάνε για την εκπαίδευση, οφείλουν να φωνάξουν

Το να φτιάξει κάποιος ωρολόγια και αναλυτικά προγράμματα για το σχολείο δεν είναι εύκολη, αλλά ούτε πολιτικά ουδέτερη υπόθεση. Δεν είναι απλό δηλαδή να πεις ούτε πόσες ώρες θα διδάσκεται κάτι, ούτε το τι θα διδάσκεται. Όταν δε ένα εκπαιδευτικό σύστημα έχει πίσω του και μια ιστορία, όπως πλέον τα περισσότερα ευρωπαϊκά συστήματα, τα πράγματα γίνονται πιο περίπλοκα, ενώ ακόμα και παραλογισμοί δύσκολα αλλάζουν.


Για παράδειγμα ο ακαδημαϊκός προσανατολισμός του ελληνικού εκπαιδευτικού συστήματος και ο στόχος του να επιλέξει τους καλύτερους μαθητές για τα πανεπιστήμια είναι ένας από τους λόγους που έχει οδηγήσει στον παραλογισμό τα θεωρητικά Μαθηματικά να θεωρούνται "πιο σημαντικά" από τη Γεωγραφία. Το αποτέλεσμα είναι κανέναν να μην ενοχλεί το ότι η τελευταία μετά τη Β΄ Γυμνασίου δεν υπάρχει στο σχολείο και να το θεωρούμε απόλυτα φυσιολογικό.

Το ότι πάλι από τη δημιουργία του ελληνικού κράτους ο σκοπός της ιστορίας (και στα πανεπιστήμια) θεωρήθηκε ότι είναι το να αποδείξει την ιστορική συνέχεια και να προβάλλει τα επιτεύγματα του έθνους στο παρελθόν είναι μία πηγή διαρκούς ταλαιπωρίας για το αντικείμενο. Από το γεγονός ότι για το Λύκειο το περιεχόμενο του -μάλλον το ίδιο από τότε που ήταν μαθητής ο Βενιζέλος- ξεκινάει με τους "λαούς της Μεσοποταμίας" και τελειώνει πλέον κάπου στο Βυζάντιο, μέχρι το ότι η Ιστορία θεωρείται ένα τυπικό φιλολογικό μάθημα.

Ειδικά αυτό το ταλαίπωρο μάθημα από το ΣΥΡΙΖΑ δέχτηκε ένα φοβερό πλήγμα. Ενώ ετοιμάστηκε ένα πιο μοντέρνο και σίγουρα καλύτερο αναλυτικό πρόγραμμα από το υπάρχον με έμφαση στη νεότερη ιστορία, αυτό -προφανώς από το φόβο τον αντιδράσεων- δεν εφαρμόστηκε ποτέ. Εφαρμόστηκε όμως το σκληρό Λύκειο εξετάσεων που σχεδίασε ο Γαβρόγλου στην Γ΄ τάξη του οποίου γίνονται μόνο τα πανελλαδικώς εξεταζόμενα μαθήματα και... τα Θρησκευτικά. Αποτέλεσμα οι μαθητές που είναι σήμερα στο Λύκειο να μην διδάσκονται νεότερη ιστορία καθόλου, ούτε καν σε αυτή τη χαλαρή, αλλά κάποιες φορές παραγωγική κατάσταση που υπήρχε στη Γ΄ Λυκείου. Δεν ξέρω πώς τελικά θα χειριστεί το ζήτημα η ΝΔ με το "κόντρα μάθημα", ούτε τι περιεχόμενο θα έχει, το σίγουρο είναι πάντως ότι και φέτος η ιστορία δεν επανέρχεται στη Γ΄ Λυκείου, αλλά και αν επανέλθει, στη συνολική αφήγηση της ιστορίας στο Λύκειο ο 7ος αιώνας π.Χ. θα είναι πιο σημαντικός από τον 20ο.

Με τη ΝΔ τώρα έχουμε να κάνουμε και με συγκεκριμένες ιδεολογικές εμμονές. Το πλέον σκανδαλώδες από όλα είναι ότι καταργείται ο "Σύγχρονος Κόσμος, Πολίτης και Δημοκρατία", ένα μάθημα κοινωνικών επιστημών στη Β΄ Λυκείου με το πιο μοντέρνο -με την καλή έννοια- ίσως βιβλίο του Λυκείου, το οποίο σίγουρα είχε να δώσει πολλά στους μαθητές. Μάλιστα δεν θεώρησαν καν χρήσιμο να κάτσουν να γράψουν ένα βιβλίο που τους πάει πιο πολύ, απλά κατάργησαν το αντικείμενο! Βέβαια η αλλαγή αυτή (και εδώ μπλέκουν τα οικονομικά ζητήματα), εκτός από ιδεολογική απόχρωση έχει και οικονομικό υπολογισμό, καθώς αν συνεχίζαμε με περίπου αντίστοιχο ωρολόγιο πρόγραμμα όπως το σημερινό, σίγουρα θα χρειάζονταν προσλήψεις καθηγητών των αντίστοιχων ειδικοτήτων.

Όσοι λοιπόν από εμάς σε 10 -15 χρόνια (που θα είμαστε όλοι πιο γερασμένοι και λογικά λίγο πιο περίεργοι) γκρινιάξουμε για τους τριαντάρηδες του 2030-2035 και την άγνοια τους για διάφορα πράγματα, να θυμηθούμε μεταξύ άλλων ότι η ελληνική εκπαίδευση επιδιώκει να βγάλει ανθρώπους που ξέρουν θεωρητικά μαθηματικά, γνωρίζουν πώς κυλάνε τα σώματα σε "κεκλιμένα επίπεδα χωρίς τριβές" ή θυμούνται περίεργες λέξεις όπως το "ἐνήνοχα", αλλά που δεν έχουν κάτσει να κουβεντιάσουν σε ώρα μαθήματος -και σε πιο χαλαρό κλίμα ενδεχομένως- τι είναι η "βιομηχανική επανάσταση", τι σημαίνει η λέξη "καπιταλισμός", τι περίπου λένε οι φιλελεύθεροι για την οικονομία, τι εννοούμε όταν λέμε "κοινωνικό κράτος" ή "κράτος δικαίου". 
Ανθρώπους που δεν έχουν κουβεντιάσει για τις μεγάλες ανθρωποσφαγές των παγκοσμίων πολέμων και πώς φτάσαμε σε αυτές, δεν έχουν ακούσει τι είναι το Άουσβιτς ή δεν έχουν μάθει ότι στην Ελλάδα έγινε εμφύλιος πόλεμος και τόσα άλλα...

Αυτό λοιπόν το σχολείο (συνεχίζουν να) φτιάχνουν, ένα σχολείο που μπορεί να μάθει τον καλό μαθητή να παλεύει για ώρες με σπαζοκεφαλιές στα Μαθηματικά, τη Φυσική ή τα Αρχαία αλλά σίγουρα δεν του δίνει κάποια βασικά εφόδια για να καταλάβει τον κόσμο, το παρελθόν του και βασικές δομές του παρόντος, ώστε να μπορεί στην τελική να σχηματίσει άποψη ανεξάρτητη από αυτή που θα προβάλει ο κρατικός λόγος σε κάθε περίσταση.

Τα ζητήματα λοιπόν είναι σοβαρά και όσοι πονάμε την εκπαίδευση, οφείλουμε να αναδείξουμε και να φωνάξουμε και γι' αυτά. Όσο για την καλλιτεχνική παιδεία, σωστά όσα λέγονται, αλλά δυστυχώς αυτή ούτε τώρα υπήρχε...


Πέτρος Φύτρος
Φιλόλογος
12ο Λύκειο Αθηνών

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου