Μανή, μανή, θεκέλ...

Το δείπνο του Βαλτάσαρ (επίσης Γιορτή του Βαλτάσαρ ή Συμπόσιο του Βαλτάσαρ), είναι πίνακας ζωγραφικής που φιλοτεχνήθηκε περίπου το 1635 από τον Ρέμπραντ και σήμερα εκτίθεται στην Εθνική Πινακοθήκη Λονδίνου.

Αντλώντας έμπνευση από την Παλαιά Διαθήκη και την αφήγηση στο βιβλίο του Δανιήλ (5: 1-6, 25-28), ο Ρέμπραντ προσπάθησε με αυτό το έργο να καθιερωθεί ως μπαρόκ ζωγράφος ιστορικών θεμάτων.

Ο πίνακας αναπαριστά το δείπνο που παρέθεσε ο πρίγκηπας της Βαβυλώνας Βαλτάσαρ. Για τις ανάγκες του δείπνου, ο Βαλτάσαρ βεβήλωσε τα ιερά σκεύη που είχε εξασφαλίσει ως λάφυρα ο βασιλιάς Ναβουχοδονόσωρ Β΄ από το ναό του Σολομώντα. Ενώ οι καλεσμένοι διασκέδαζαν, ένα ανθρώπινο χέρι έγραψε στον τοίχο τις ακατανόητες λέξεις «Μανή, θεκέλ, φάρες», τις οποίες ερμήνευσε τελικά ο προφήτης Δανιήλ, σύμφωνα με τον οποίο σήμαιναν: «ο θεός μέτρησε τις μέρες της βασιλείας σου, ζυγίστηκες και βρέθηκες ελλιπής, το βασίλειό σου διαιρέθηκε και δόθηκε στους Μήδους και τους Πέρσες». Την ίδια νύχτα, ο Βαλτάσαρ δολοφονήθηκε και βασιλιάς έγινε ο Δαρείος.

Την περίοδο κατά την οποία φιλοτέχνησε τον πίνακα, ο Ρέμπραντ ζούσε στην εβραϊκή συνοικία του Άμστερνταμ. Για την εβραϊκή επιγραφή στον τοίχο ζήτησε τη βοήθεια του ραβίνου φίλου του Μενασέ μπεν Ισραέλ, ωστόσο αντέγραψε λανθασμένα έναν από τους χαρακτήρες, τους οποίους τοποθέτησε σε στήλες και όχι με φορά από δεξιά προς αριστερά*.
 

*Littman, R. (1993). «An error in the Menetekel inscription in Rembrandt's "Belshazzar's Feast"». Oud Holland 107: 296–7. Συγκεκριμένα, στην αριστερή στήλη ο τελευταίος χαρακτήρας είναι το γράμμα ζαγίν (ז) αντί του τελικού νουν (ן).

Τόσο τα υλικά όσο και η τεχνική που χρησιμοποίησε ο Ρέμπραντ για το Δείπνο του Βαλτάσαρ ξεχωρίζουν τον πίνακα από τα υπόλοιπα έργα του. Ειδικότερα, η πλούσια χρωματική παλέτα που χαρακτηρίζει το έργο διακρίνεται για τη χρήση χρωστικών όπως το βερμίλιο, η ώχρα και ο αζουρίτης.

Από βικιπαίδεια:

https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A4%CE%BF_%CE%B4%CE%B5%CE%AF%CF%80%CE%BD%CE%BF_%CF%84%CE%BF%CF%85_%CE%92%CE%B1%CE%BB%CF%84%CE%AC%CF%83%CE%B1%CF%81_(%CE%A1%CE%AD%CE%BC%CF%80%CF%81%CE%B1%CE%BD%CF%84)

Ο οποιοσδήποτε συνειρμός σύνδεσης με σημερινές και τοπικές καταστάσεις δυστυχώς είναι απόρροια νοητικής παρέκκλισης...