ΝΙΚΟΣ ΝΙΚΗΦΟΡΙΔΗΣ (12-06-1928/5-3-1951)
Προς τιμήν του Νίκου Νικηφορίδη και με αφορμή τα 90 χρόνια από τη γέννησή του, ο δήμος Βύρωνα (διοίκηση Γρηγόρη Κατωπόδη) προχώρησε, την Κυριακή 8 Ιουλίου 2018, στην αποκάλυψη αναμνηστικής πλάκας-μνημείου, στη συμβολή των οδών Αρήτης και Ν. Νικηφορίδη (πρώην οδός Βασιλέως Κωνσταντίνου, της οποίας η μετονομασία είχε γίνει το 1984 επί δημαρχίας Δημήτρη Νικολαίδη).
"Πιστεύω ότι ... θα έπρεπε και η ελληνική πολιτεία να τιμήσει τον αγωνιστή και πρωτομάρτυρα της ειρήνης, αναγνωρίζοντας -παρά το ανώμαλο της περιόδου- ότι μια δημοκρατική χώρα δεν θα μπορούσε να είχε παραπέμψει σε δίκη, καταδικάσει σε θάνατο και οδηγήσει στην εκτέλεση έναν 22χρονο πολίτη της επειδή συγκέντρωνε υπογραφές για την κατάργηση των πυρηνικών όπλων.
Δεν είμαι νομικός και δεν ξέρω με ποιον τρόπο θα μπορούσε να αποκατασταθεί η μεγάλη αδικία σε βάρος του Νικηφορίδη και της οικογένειάς του. Κάποτε είχε προταθεί η αναψηλάφηση της δίκης. Όποια νομική φόρμουλα κι αν επιλεγεί, η αποκατάσταση της συγκεκριμένης αδικίας, που αποτελεί στίγμα για τη χώρα μας, θα έχει τεράστια διαπαιδαγωγική επίδραση για το ίδιο το κράτος, πρωτίστως, όμως, για τη σημερινή ελληνική νεολαία" ανέφερε σε άρθρο του, το 2016, για τον Νίκο Νικηφορίδη, ο Πάνος Τριγάζης μέλος της Κ.Ε. του ΣΥΡΙΖΑ και συγγραφέας του βιβλίου "Ο Λαμπράκης και το Κίνημα Ειρήνης" (εκδόσεις Ταξιδευτής 2013).
Νίκος Νικηφορίδης
Ο Ν. Νικηφορίδης γεννήθηκε στην Αθήνα στις 12 Ιουνίου 1928. Το 1943, μαθητής του 7ου Γυμνασίου Αθηνών, εντάχθηκε στην Αντίσταση: «Αετόπουλο» αρχικά και στη συνέχεια ΕΠΟΝίτης. Παρά τη μικρή ηλικία του έγινε γραμματέας της Ε.Π.Ο.Ν.* Παγκρατίου. Το 1947, μετά την αποφοίτησή του από το γυμνάσιο, το μεταπολεμικό ελληνικό κράτος τον «αντάμειψε» για τους αγώνες του. Τον έστειλε μαζί με χιλιάδες άλλους αγωνιστές εξορία αρχικά στην Ικαρία και στη συνέχεια (τον Απρίλιο του 1948) στη Μακρόνησο. Οι απάνθρωπες συνθήκες ζωής και τα βασανιστήρια που υπέστη στο κολαστήριο της Μακρονήσου έφθειραν την υγεία του. Αυτή ήταν η αιτία της απελευθέρωσής του, τον Οκτώβριο του 1950 (εφημερίδα ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ, φύλλο της 5ης Μαρτίου 1976).
 |
| Ο Νικ. Νικηφορίδης (όρθιος κέντρο, κοιτάζοντας προς τ' αριστερά) στη Μακρόνησο με συνεξορίστους του |
 |
| Στη Μακρόνησο (δεξιά) |
Η εξορία στη Μακρόνησο
Είναι χαρακτηριστικό πως όταν τον πρωτόστειλαν εξορία φορούσε ακόμη
κοντά παντελονάκια, σύμφωνα με τη μαρτυρία της μεγάλης του αδελφής Ζωής
Νικηφορίδη στην εκπομπή του Στέλιου Κούλογλου «Ρεπορτάζ χωρίς Σύνορα» το
2000.
"Εκεί, στο Α΄τάγμα σκαπανέων (ΑΕΤΟ-ΕΣΑ), θα γνωρίσει όλο το κλέος και τα βασανιστήρια του «νέου Παρθενώνα», ενώ προσωπικός του βασανιστής ήταν ένας άγνωστος τότε υπολοχαγός της ΕΣΑ, ο οποίος αργότερα θα γίνει γνωστός στο πανελλήνιο σαν ένας σύγχρονος εφιάλτης: ο μετέπειτα «αόρατος» δικτάτορας, Δημήτριος Ιωαννίδης.
Στη χαράδρα της Μακρονήσου, τη «χαράδρα των τρελλών» όπως είχε ονομαστεί, βασανίζεται άγρια επί ημέρες και σε άθλια κατάσταση από τα φοβερά χτυπήματα, μεταφέρεται στο 401 στρατιωτικό νοσοκομείο, καθώς οι βασανιστές του φοβούνται ότι θα τους μείνει στα χέρια.
Από τα χτυπήματα στο κεφάλι, χάνει προσωρινά για αρκετό διάστημα το φως του, αλλά είναι ταυτόχρονα και κουτσός, καθώς οι ροπαλιές που δέχεται, παραλύουν το ένα του πόδι, ενώ παράλληλα τον πιάνουν και επιληπτικές κρίσεις. Για να επουλωθούν τα τραύματα στο κεφάλι και να σταματήσουν οι επιληπτικές κρίσεις, θα χρειαστεί να νοσηλευθεί για λίγο διάστημα στο ψυχιατρικό νοσοκομείο του Δαφνιού και θα επιστρέψει στο σπίτι του σωματικά και ψυχικά σακατεμένος".
Δεν υπέγραψε ποτέ την διαβόητη δήλωση μετάνοιας
"Ο Νικηφορίδης μόλις συνέρχεται για λίγο, οργανώνεται στην ΕΔΝΕ* (*δείτε σημειώσεις στο τέλος του κειμένου) και παίρνοντας παραμάσχαλα τη «Διακήρυξη της Στοκχόλμης», ανεβαίνει στις 5 Νοεμβρίου στη Θεσσαλονίκη, για να συνεχιστεί κι εδώ η συγκέντρωση των υπογραφών για την ειρήνη. Στη Θεσσαλονίκη, έρχεται σε επαφή με μία ομάδα αριστερών μαθητών, που εξέδιδαν την μαθητική εφημερίδα «Φοίβος». Μεταξύ αυτών, ήταν οι: Λεωνίδας Δούκας, Γιάννης Δαμιανίδης, Θανάσης Κάκκαρης, Νίκος Μαραγκός και Κώστας Δαμασκηνίδης.
Γρήγορα όμως η Εθνική Ασφάλεια Θεσσαλονίκης μαθαίνει από τους πληροφοριοδότες της για τη συγκέντρωση των υπογραφών και θεωρούν την ενέργεια ως… «δάχτυλο της Μόσχας»! Ενημερώνεται αμέσως ο αστυνομικός διευθυντής Θεσσαλονίκης Βαρδουλάκης (ο γνωστός αργότερα από την υπόθεση Λαμπράκη), αυτός με τη σειρά του κατατοπίζει τον υπουργό Δημόσιας Τάξης Αύγουστο Θεολογίτη, που ενημερώνει για την υπόθεση τον τότε πρωθυπουργό Σοφοκλή Βενιζέλο. Από όλη την κλίμακα της ιεραρχίας, δίνεται τότε ξερά η εντολή «συλλάβετε». Έτσι αρχίζει ο γολγοθάς των νεαρών αγωνιστών της ειρήνης.
Για την υπόθεση των νεαρών μαθητών και τους κινδύνους που διέτρεχε το κράτος από την «ανατρεπτική» συλλογή των υπογραφών για την ειρήνη, πέντε ημέρες μετά τη σύλληψή τους ανεβαίνει στη Θεσσαλονίκη ο πρωθυπουργός Σοφοκλής Βενιζέλος, που πραγματοποιεί μεγάλη σύσκεψη στο ξενοδοχείο «Ριτς» με θέμα «ζητήματα ασφαλείας της Βορείου Ελλάδος», όπως έγραφαν οι εφημερίδες της εποχής. Και ένα 24ωρο αργότερα, μεταβαίνει στη Θεσσαλονίκη το βασιλικό ζεύγος των Γλύξμπουργκ, με τον βασιλιά Παύλο να ζητά κι αυτός ενημέρωση «δια την επικρατούσαν από απόψεως δημοσίας τάξεως και ασφαλείας κατάστασιν εις την βόρειον Ελλάδα».
(Σπ. Κουζινόπουλος στο βιβλίο του «Η εκτέλεση της ειρήνης-Υπόθεση Νικηφορίδη»).
Η σύλληψή τους έγινε την παραμονή της Πρωτοχρονιάς, αλλά ανακοινώθηκε στις 17 Ιανουαρίου 1951 (εφημερίδα ΑΓΓΕΛΙΟΦΟΡΟΣ, φύλλο της 6ης Μαρτίου 2011).
Να πώς παρουσιάστηκε το γεγονός από τις αστυνομικές αρχές της συμπρωτεύουσας: « Η Ασφάλεια Θεσσαλονίκης επέτυχε ν’ αποκαλύψη παράνομον κομμουνιστικήν οργάνωσιν. Άπαντα τα μέλη ανέρχονται εις 14». (Διευκρίνιση: ένας ο Ν. Νικηφορίδης, πέντε οι μαθητές – συνεργάτες του και εννιά Θεσσαλονικείς, οι οποίοι είχαν υπογράψει την «Έκκληση», σύνολο 15. Η Ασφάλεια αναφερόταν σε 14, γιατί ένας συλληφθείς, ο Μιχάλης Βουτυράς, υπέκυψε στα τραύματά του από τα βασανιστήρια που υπέστη κατά τις ανακρίσεις
(εφημερίδα ΑΓΓΕΛΙΟΦΟΡΟΣ, φύλλο της 6ης Μαρτίου 2011).
Στην αστυνομική ανακοίνωση διαστρεβλωνόταν η αιτία της σύλληψής τους: «Οι πλείστοι των συλληφθέντων είχον αφεθεί ελεύθεροι εκ της εξορίας ολίγον διάστημα προ της ενάρξεως της εντάξεώς των εις την νέαν οργάνωσιν, αρχηγός της οποίας είναι ο ελθών εξ Αθηνών Νικ. Νικηφορίδης. Ούτος έλαβεν εντολήν να οργανώση νέαν παράνομον οργάνωσιν υπό τον τίτλον «Δημοκρατικόν Φιλειρηνικόν Μέτωπον Νέων», να δημιουργήση την βάσιν ταύτης διά της επιλογής των καταλλήλων προσώπων και ν’ ανεύρη όπλα προς διάπραξιν σαμποτάζ και άλλων τρομοκρατικών πράξεων. Επίσης, ανέλαβε την οργάνωσιν κλιμακίου εις τον στρατόν προς ενέργειαν κατασκοπείας.
Πρώτη εκδήλωσις της οργανώσεως υπήρξεν η υπογραφή της εκκλήσεως της Στοκχόλμης» (εφημερίδα ΕΘΝΟΣ, φύλλο της 6ης Μαρτίου 2011).
Οι αστυνομικές αρχές χαρακτήριζαν τους νεαρούς φιλειρηνιστές ως κατασκόπους, τρομοκράτες και γενικά ως ανατροπείς του κοινωνικού συστήματος. Μάλιστα, για να «δέσουν» τις κατηγορίες «βάφτισαν» ένα ραδιόφωνο που είχαν οι συλληφθέντες ως ασύρματο. Έτσι τους παρέπεμψαν σε δίκη με το διαβόητο Γ΄ Ψήφισμα και τον Αναγκαστικό Νόμο 509 που ίσχυαν κατά την περίοδο του Εμφυλίου πολέμου.
"Αν υπογράψω, θα κλάψουν και άλλες μανάδες...".
Ο Νικηφορίδης μπορούσε να σώσει τη ζωή του υπογράφοντας ένα χαρτί και αποκηρύσσοντας ό,τι του ζητούσαν να αποκηρύξει. Δεν το έκανε. "Μάνα, δεν ζητάνε μόνο την υπογραφή, ζητάνε να καταδώσω και τους συντρόφους μου" είπε στη μητέρα του, που με αγωνία προσπαθούσε να τον πείσει να υποχωρήσει για να σωθεί η ζωή του. "Αν το κάνω αυτό, δεν θα κλάψεις μόνο εσύ, αλλά πιθανόν και δεκάδες άλλες μανάδες...".
«Σκιά Συμφορά»
Η δίκη τους έγινε στο έκτακτο στρατοδικείο Θεσσαλονίκης. Παρά την έλλειψη στοιχείων που να τεκμηριώνουν το κατηγορητήριο, ο βασιλικός επίτροπος Σπυρόπουλος ζήτησε στη συνεδρίαση της 23ης Φεβρουαρίου 1951 την επιβολή της θανατικής ποινής για τους Ν. Νικηφορίδη, Λ. Δούκα και Ι. Δαμιανίδη, [[σημείωση: τους οποίους χαρακτήρισε φανατικούς, αιμοσταγείς, δαίμονες και ερπετά για καταλήξει στο αποκαλυπτικό: "Και εγώ λέγω θάνατος. Όχι διά να γίνη η Δικαιοσύνη μόνο, αλλά και διά λόγους αμύνης των ζώντων", δηλώνοντας ότι, το βλέμμα του Ν. Νικηφορίδη, προσέβλεπε στο τέρμα ενός δρόμου σπαρμένου με πτώματα, σχολιάζοντας επίσης κυνικά ότι: "η ευπιστία και η επιείκεια του ελληνικού κράτους παρ’ όλίγον να στοίχιζε τη ζωή κι άλλων Ελλήνων", καθώς, "επικίνδυνοι και αμετανόητοι κομμουνιστές αφέθηκαν ελεύθεροι για λόγους υγείας"]] ενώ μικρότερες ποινές για τους υπόλοιπους κατηγορούμενους (εφημερίδα ΕΜΠΡΟΣ, φύλλο της 24ης Φεβρουαρίου 1951).
Στην απολογία του ο Νικηφορίδης διακήρυξε με θάρρος την ιδεολογία του και δήλωσε: "Δεν πρόκειται από εμένα ν’ ακούσετε παρεσύρθην, φταίνε άλλοι κλπ. Είμαι αριστερός", "Ημουν, είμαι και θα πεθάνω κομμουνιστής!"
 |
| Ο Νίκος Νικηφορίδης στο Έκτακτο Στρατοδικείο |
Το μεσημέρι της επόμενης μέρας (24ης Φεβρουαρίου) εκδόθηκε η απόφαση.
Σύμφωνα μ’ αυτή: «κατεδικάσθησαν ο αρχηγός της οργανώσεως Νικόλαος Νικηφορίδης, κάτοικος Παγκρατίου, όστις είχεν έλθει εξ Αθηνών, εις θάνατον, οι Ιωάννης Δαμιανίδης και Λεωνίδας Δούκας εις ισόβια δεσμά, ο Αθανάσιος Κάκαρης, ραδιοτεχνίτης της εφημερίδος «Μακεδονία», εις 16 ετών πρόσκαιρα δεσμά και τρεις έτεροι εις μικροτέρας ποινάς. Οι λοιποί απηλλάγησαν» (εφημερίδα ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ, φύλλο της 25ης Φεβρουαρίου 1951).
Αμέσως μετά την καταδίκη των αγωνιστών της ειρήνης εκδηλώθηκε ένα διεθνές κύμα συμπαράστασης προς αυτούς. Χιλιάδες τηλεγραφήματα στάλθηκαν προς την ελληνική κυβέρνηση με αίτημα να μην εκτελεστούν οι επιβληθείσες ποινές. Ανάμεσά τους ξεχώριζαν αυτά των βραβευμένων με νόμπελ Α. Αϊνστάιν και Πιέρ και Μαρί Κιουρί. Η κυβέρνηση μπροστά στην παγκόσμια κατακραυγή βρέθηκε σε δύσκολη θέση. Ο πρωθυπουργός Σοφοκλής Βενιζέλος δήλωνε ότι «δεν γίνονται πλέον εκτελέσεις εις την Ελλάδα». Η βασίλισσα Φρειδερίκη διαβεβαίωνε τους γονείς του Ν. Νικηφορίδη ότι τελικά θα δινόταν χάρη στο μελλοθάνατο γιο τους.
Παρ’ όλες αυτές τις διαβεβαιώσεις της πολιτικής και πολιτειακής ηγεσίας ο Ν. Νικηφορίδης εκτελέστηκε το πρωί της 5ης Μαρτίου 1951 κοντά στις φυλακές του Γεντί Κουλέ στη Θεσσαλονίκη, σε ηλικία μόλις είκοσι τριών ετών.
Μαζί
με τον Νίκο Νικηφορίδη εκτελέστηκαν και άλλοι 6 αγωνιστές που είχαν
καταδικαστεί σε άλλες δίκες, γιατί ήταν μαχητές του Δημοκρατικού
Στρατού, οι: Θόδωρος Ορφανίδης, Μόσχος Στογιάννης, Κώστας Σπρίντζος,
Μήτσος Κωνσταντίνου, Μπάμπης Παπαδόπουλος και Ρήγας Παραθυράς.
Η εφημερίδα ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ, φίλα προσκείμενη στον τότε πρωθυπουργό Σοφοκλή Βενιζέλο και στον τότε αντιπρόεδρο της κυβέρνησης Γεώργιο Παπανδρέου, ανακοίνωνε το γεγονός σε λίγες γραμμές: «Την πρωίαν χθες εξετελέσθησαν οι καταδικασθέντες εις θάνατον υπό του εκτάκτου στρατοδικείου Θεσσαλονίκης έξι συμμορίται Χαλκιδικής (διευκρίνιση: αυτοί είχαν καταδικαστεί για άλλο λόγο) και ο Νικόλαος Νικηφορίδης. Ο τελευταίος, εκ Παγκρατίου Αθηνών, έφθασεν ενταύθα, διά να οργανώση κομμουνιστικόν πυρήνα υπό την επωνυμίαν «Δημοκρατικόν Φιλειρηνικόν Μέτωπον Νέων» (φύλλο της 6ηςΜαρτίου 1951).
[Μέλος της κυβέρνησης του Σοφοκλή Βενιζέλου, η οποία ανέχτηκε το δικαστικό σκάνδαλο της καταδίκης σε θάνατο του Ν. Νικηφορίδη και συναίνεσε στην εκτέλεσή του παρά τις διεθνείς αντιδράσεις, ήταν και ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης ως υφυπουργός Οικονομικών]
Ο δημοσιογράφος Σπ. Κουζινόπουλος στο βιβλίο του «Η εκτέλεση της ειρήνης-Υπόθεση Νικηφορίδη» γράφει ότι: «Στον φάκελο του Νικηφορίδη, που ακόμα σώζεται στο Γεντί - Κουλέ, είναι πάντα γραμμένη με μαύρο μολύβι η... φοβερή κατηγορία με την οποία παραπέμφθηκε, καταδικάστηκε και εκτελέστηκε ο πρωτομάρτυρας της ειρήνης: "Απόπειρα διάδοσης ανατρεπτικών ιδεών". Και τονισμένο σε παρένθεση το τρομερό στοιχείο: "Έκκληση ειρήνης Στοκχόλμης", ενώ παραθέτει και στοιχεία, στηριγμένα σε αυτόπτες και σε αυτήκοους μάρτυρες, για τις τελευταίες στιγμές του αγωνιστή της ειρήνης: «Υπήρχαν κοντά στον τόπο των εκτελέσεων, στις παρυφές του δάσους Σέιχ Σου, αρκετά σπίτια, οι ένοικοι των οποίων είχαν αρχίσει να ανοίγουν προσεκτικά τις γρίλιες των παραθύρων. Ο Νικηφορίδης μαζί με τον Ρήγα Παραθύρα (διευκρίνιση: έναν από τους έξι – κατά την εφημερίδα ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ – «συμμορίτας» της Χαλκιδικής που εκτελέστηκαν το πρωί της 5ης Μαρτίου 1951) ζήτησαν να πουν σαν τελευταία τους επιθυμία δυο λόγια. «Η εκτέλεση», είπε ο Νικηφορίδης, «γίνεται για λόγους σκοπιμότητας, για να χτυπηθεί το κίνημα ειρήνης». Ζητωκραύγασε υπέρ της ειρήνης και των ιδανικών του και μετά μόνος του, πήγε και στάθηκε στο σημείο της εκτέλεσης».
«Αγαπημένοι μου, μην κλάψετε για μένα, πεθαίνω για τα ιδανικά της πατρίδας και του σοσιαλισμού και για την ειρήνη»....
Λέγεται ότι τρεις περίπου εβδομάδες μετά την εκτέλεση του Ν. Νικηφορίδη έφθασε στην οικογένειά του η «απονομή χάριτος», την οποία είχε υποσχεθεί η βασίλισσα Φρειδερίκη. Το παλάτι, αφού πρώτα έδωσε εντολή για τη δολοφονία, διεκδικούσε όψιμα εύσημα μεγαλοψυχίας.
*Σημειώσεις:
1. Η ΕΠΟΝ (Ενιαία Πανελλαδική Οργάνωση Νέων) που είχε ιδρυθεί στις 23 Φεβρουαρίου 1943, τέθηκε εκτός νόμου με τον περιβόητο νόμο Ν.509 του 1947. Έκτοτε συνέχισε να διατηρείται ως ο δεύτερος παράνομος μηχανισμός του ΚΚΕ, που τον διεύθυνε ο Σταύρος Κασιμάτης.
"Το ΚΚΕ διαθέτει δύο παράνομους μηχανισμούς. Τον ένα υπό τους Νίκο Πλουμπίδη και Νίκο Μπελογιάννη, που δρουν ανεξάρτητα για λόγους συνωμοτικούς και που έρχονται σε επαφή με το κόμμα μέσω του (Νίκου) Βαβούδη, και τον άλλο υπό το Σταύρο Κασσιμάτη. Σ’ αυτόν τον δεύτερο μηχανισμό μετέχουν μόνο νέοι κομουνιστές και ειδικότερα μακρονησιώτες και πρώην φυλακισμένοι που απόχτησαν δύσκολες εμπειρίες πρόσφατα. Κατά κάποιο τρόπο, ο δεύτερος μηχανισμός αποτελείται από δόκιμους κομουνιστές. Και δρα ανεξάρτητα, προφανώς για να μη βλάψει με την απειρία του τον άλλο, που αποτελείται από παλαίμαχους" (Βασίλης Ραφαηλίδης – Ιστορία του Νεοελληνικού κράτους 1830-1974, Εκδόσεις: Του Εικοστού Πρώτου) ).
Η ΕΠΟΝ διαλύθηκε με απόφαση της 8ης Ολομέλειας του ΚΚΕ που διεξήχθη το Γενάρη του 1958, η οποία αποφάσισε επίσης τη διάλυση των Κομματικών Οργανώσεων Βάσης του ΚΚΕ και την αναστολή έκδοσης του παράνομου Ριζοσπάστη, διαχέοντας το ΚΚΕ στην ΕΔΑ.
2. Ανακριβής η αναφορά του Σ. Κουζινόπουλου περί ένταξης του Νικηφορίδη στην ΕΔΝΕ, γιατί η Ενιαία Δημοκρατική Αριστερά (ΕΔΑ) ιδρύθηκε στις 3 Αυγούστου του 1951 και η νεολαία της, η Ενιαία Δημοκρατική Νεολαία Ελλάδας (ΕΔΝΕ), ιδρύθηκε στις 15 Αυγούστου 1951, και άρα δεν υφίσταται την περίοδο του 1950 όταν εξέρχεται του Νοσοκομείου ο Νικηφορίδης. Ο Νίκος Νικιφορίδης οργανώνεται στον 2ο παράνομο μηχανισμό του ΚΚΕ, ο οποίος "είναι παράνομος λόγω της άστοχης εμμονής του επίσημου κράτους να κρατάει εκτός νόμου το ΚΚΕ" (Β. Ραφαηλίδης). Σημειωτικά: "Όμως, το ΚΚΕ δια του ραδιοφώνου του συνεχίζει να δίνει το παράγγελμα: το όπλο παρά πόδα. Αδύνατο να δώσει το παράγγελμα: επ' ώμου. Βέβαια, κανείς δεν θα περίμενε να δώσει το παράγγελμα: τους ζυγούς λύσατε. Αλλά, διάολε, τουλάχιστον το επ' ώμου θα μπορούσε να το πει τώρα πια, εννοώντας το, έστω σαν έναν πρόσκαιρο πολιτικό ελιγμό. Όμως, που ελιγμούς το μονοκόμματο κόμμα! Δεν καταλαβαίνει τίποτα από πολιτικούς ελιγμούς το γρανιτένιο κόμμα, που πάντα κερδίσει τις μάχες και μονίμως χάνει τον πόλεμο. Το σφυροκόπημα από ραδιοφώνου όλων όσων ξεφεύγουν έστω κατ' ελάχιστον απ' την περίφημη γραμμή, είναι ανηλεές. Αφού κρατούν το όπλο παρά πόδα είναι φυσικό να προσπαθούν να συντηρήσουν την πειθαρχία" (Βασίλης Ραφαηλίδης – Ιστορία του Νεοελληνικού κράτους 1830-1974, Εκδόσεις: Του Εικοστού Πρώτου).
Ο Νίκος Νικηφορίδης δεν αυτενεργεί, αλλά, υπό την καθοδήγηση του 2ου παράνομου μηχανισμού πηγαίνει στη Θεσσαλονίκη για τη δημιουργία και οργάνωση του Δημοκρατικού Φιλειρηνικού Μετώπου Νέων, στα πρότυπα της προσπάθειας ανασύστασης της Αλληλεγγύης (η Αλληλεγγύη ήταν θυγατρική του ΕΑΜ οργάνωση κοινωνικής πρόνοιας και αλληλοβοήθειας).
Όπως, "κατά τον θεωρητικό Μπάτση, η Αλληλεγγύη είναι ο καλύτερος και αποτελεσματικότερος τρόπος να προσεγγίσουν οι κομουνιστές, τους μη κομουνιστές, μέσα από τα φιλανθρωπικά τους αισθήματα"-(Β. Ραφαηλίδης)- έτσι και το Δημοκρατικό Φιλειρηνικό Μέτωπο Νέων θα ήταν ο καλύτερος και αποτελεσματικότερος τρόπος για να προσεγγιστεί η νεολαία, μέσα από τα φιλειρηνικά συναισθήματά της.
Αυτή ήταν η αιτία σύλληψης του Νίκου Νικηφορίδη και το έρεισμα για την δολοφονία του.
Αξιοσημείωτη προσθήκη: Κατά «διαβολική» σύμπτωση την ημέρα που συνελήφθησαν στη Θεσσαλονίκη ο Ν. Νικηφορίδης και οι συναγωνιστές του φιλειρηνιστές (31 Δεκεμβρίου 1950) αποφυλακίζονταν πέντε δοσίλογοι υπουργοί της περιόδου της Κατοχής. Να το σχετικό δημοσίευμα: «Ο επί κατοχής πρωθυπουργός Κ. Λογοθετόπουλος και οι κατοχικοί υπουργοί Χατζημιχάλης, Καραμάνος, Πασσαδάκης και Δεμέστιχας απολύονται εκ των φυλακών πιθανώτατα εντός της ημέρας, χαρισθέντος του υπολοίπου της ποινής των μετ’ άρσεως των συνεπειών της καταδίκης των. Το σχετικόν διάταγμα υπογραφέν υπό του Βασιλέως αποστέλλεται προς δημοσίευσιν εις την εφημερίδα της Κυβερνήσεως [.]» (εφημερίδα ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ, φύλλο της 31ης Δεκεμβρίου 1950, σελίδα 6η).
Η ΕΚΚΛΗΣΗ ΤΗΣ ΣΤΟΚΧΟΛΜΗΣ
«Εμείς, οι εδώ υπογραφόμενοι Έλληνες διανοούμενοι και καλλιτέχνες διακηρύσσουμε ότι είμαστε σύμφωνοι με την Έκκληση που έστειλε από την Στοκχόλμη στις 19 Μαρτίου (1950) η Εκτελεστική Επιτροπή του Παγκόσμιου Συνεδρίου των Οπαδών της Ειρήνης.
Απαιτούμε την ολοκληρωτική απαγόρευση του ατομικού όπλου, που έχει σκοπό την τρομοκράτηση και την μαζική εξόντωση των ανθρώπων.
Απαιτούμε την εγκαθίδρυση αυστηρού διεθνούς ελέγχου για να εξασφαλίσει την εφαρμογή αυτού του απαγορευτικού μέτρου.
Πιστεύουμε ότι η Κυβέρνηση, που πρώτη θα χρησιμοποιήσει το ατομικό όπλο, θα έκανε έγκλημα κατά της ανθρωπότητας και θα έπρεπε να θεωρηθεί εγκληματίας πολέμου.
Καλούμε όλους τους ανθρώπους καλής θέλησης σ’ όλο τον κόσμο να υπογράψουν αυτή την Έκκληση».
Απόστολος Μελαχρινός, ποιητής, γενικός γραμματεύς της Εταιρείας Ελλήνων Λογοτεχνών
Κοσμάς Πολίτης, μυθιστοριογράφος
Κώστας Βάρναλης, ποιητής
Ασημάκης Πανσέληνος, λογοτέχνης, Βουλευτής Λέσβου
Γιάνης Κορδάτος, ιστορικός συγγραφεύς
Α. Τάσσος, ζωγράφος-χαράκτης
Λέων Κουκούλας, θεατρικός κριτικός
Νικηφόρος Βρεττάκος, ποιητής
Παναγής Λεκατσάς, ιστορικός συγγραφεύς, λογοτέχνης
Νίκος Παππάς, ποιητής
Γεώργιος Βαλέτας, νεοελληνιστής
Μάρκος Αυγέρης, κριτικός
Ρίτα Μπούμη-Παππά, ποιήτρια
Αλέκος Αργυρίου, κριτικός
Γεώργιος Πολιτάρχης, διηγηματογράφος
Κώστας Κοτζιάς, θεατρικός συγγραφεύς
Γαλάτεια Καζαντζάκη, λογοτέχνις
Κώστας Κόντος, φιλόλογος
Σωτήρης Πατατζής, λογοτέχνης
Τάσος Βουρνάς, νεοελληνιστής
Ζήσης Σκάρος, διηγηματογράφος
Σταύρος Τσακίρης, διηγηματογράφος
Γεώργιος Γαβαλάς, ποιητής
Την Έκκληση της Στοκχόλμης υπέγραψαν Παγκοσμίως περισσότεροι από 50 εκατομμύρια άνθρωποι (γίνονται αναφορές για έως και 200 εκατομμύρια υπογραφές).
Το κολλάζ άρθρο αυτό βασίζεται:
α)
κυρίως σε στοιχεία και φωτογραφικό υλικό που προέρχονται από το βιβλίο του δημοσιογράφου και συγγραφέα
Σπύρου Κουζινόπουλου «Η εκτέλεση της ειρήνης - Υπόθεση Νικηφορίδη», που
είχε κυκλοφορήσει το 1988 από τις εκδόσεις Καστανιώτη, όπως το δημοσίευσε ο ίδιος ο συγγραφέας το 2011 στην ιστοσελίδα «Μηχανιώτικα Νέα» με τίτλο: "Ένα πολιτικό και δικαστικό
έγκλημα στη Θεσσαλονίκη πριν 60 χρόνια!"
http://mixaniwna.blogspot.com/2011/03/60.html
β) σε στοιχεία από το άρθρο του Άγγελου Τσέκερη: "Νίκος Νικηφορίδης, εκτελέστηκε γιατί μάζευε υπογραφές κατά των ατομικών όπλων"
γ) σε στοιχεία από το άρθρο του Πάνου Τριγάζη (μέλους της Κ.Ε. του ΣΥΡΙΖΑ): "Νίκος Νικηφορίδης, ώρα να τιμηθεί όπως πρέπει"
ε) σε στοιχεία από την ιστοσελίδα Μηχανή του Χρόνου:
και τέλος, σε έγκυρες αυτήκοες μαρτυρίες εκείνων που έζησαν -εκ των έσω- την ταραγμένη χρονική περίοδο στην οποία αναφέρεται το άρθρο.
Ενάργεια
Οκτώβριος 2018
